سیاه سرفه
سیاه سرفه یک بیماری تنفسی باکتریال است که مولد آن باسیل بوردتلا پرتوسیس است و سرایت آن بوسیله قطرات ترشح بینی و حلق می‌باشد.بسیار مسری و خطرناک می باشد واکسیناسیون در سراسر جهان به مقدار زیادی بروز سیاه سرفه را کاهش داده است
سیاه سرفه
سیاه سرفه یک بیماری تنفسی باکتریال است که مولد آن باسیل بوردتلا پرتوسیس
است و سرایت آن بوسیله قطرات ترشح بینی و حلق می‌باشد.بسیار مسری و خطرناک
می باشد واکسیناسیون در سراسر جهان به مقدار زیادی بروز سیاه سرفه را کاهش
داده است . تمامی سنین را مبتلا می کند ولی در کودکان شایع تر است .
مدت نهفتگی بیماری 14 - 8 روز است. بیماری سیاه سرفه از دو هفته قبل از
شروع حملات سرفه تا حدود 2 ماه واگیر دارد. شرط بروز حملات سرفه داشتن قدرت
بدنی است. بچه شیر خوار چون فاقد آن قدرت است به جای حملات سرفه نفسش قطع
می‌شود که ممکن است خفه شود.
علائم شایع
در مراحل اولیه علائم شامل آب ریزش بینی و سرفه خشک می باشد که به سرفه
با خلط غلیظ تبدیل می شودو با تب مختصرهمراه است. کودک خسته و بی‌اشتها
می‌شود. پس از یکی دو هفته حمله‌های شدید سرفه‌های متوالی ظاهر می‌شود.
هنگام حمله سرفه فرو بردن نفس به سختی و با سروصدا است. حتی لحظه‌ای تنفس
بند آمده و کودک کبود می‌شود و زبانش را بیرون می‌آورد. زیرا تارهای صوتی و
نایچه‌ها منقبض شده و تشنج پیدا می‌کنند.
در آخر حمله ناگهان تشنج عضلات تارهای صوتی و نایچه‌ها قطع شده و کودک نفس
عمیق می‌کشد. سپس مقداری بلغم با فشار خارج می‌شود و یا استفراغ دست
می‌دهد. بیماری سیاه سرفه 12 - 6 هفته طول می‌کشد و مصونیت برای تمام عمر
باقی می‌گذارد. عوارض سیاه سرفه سینه پهلو و انسفالیت است.
علل بیماری:
عفونت با باکتری بوردتلاپرتوسیس : این بیماری از طریق تماس مستقیم با سرایت
فردی یا تماس غیرمستقیم مثل تنفس هوای حاوی قطرات عفونی یا دست زدن به
پیراهن یا سایر مواد آلوده منتقل می شود. دوره نهفتگی 7-5 روز است .
عوامل افزایش‌دهنده خطر
1. افراد واکسینه‌نشده
2. همه‌گیری‌های اواخر زمستان و بهار. گسترش باکتری‌ها باعث افزایش شدت بیماری زایی آنها می‌گردد.
3. شرایط زندگی شلوغ یا غیربهداشتی
4. بارداری
پیشگیری
تمام کودکان را بر ضد سیاه سرفه واکسینه کنید. واکسیناسیون معمولاً در 2 ماهگی شروع می شود و پس از 5 سالگی توصیه نمی گردد.
افراد دچار عفونت را جدا کنید.
اقداماتی که شما می توانید برای کمک به کودک انجام دهید:
در طی یک حمله سرفه، کودک را بنشانید و سعی کنید او را آرام نگهدارید زیرا
اضطراب و وحشت، حملات سرفه را بدتر می کند. همچنین کودک را تشویق کنید تا
خلط خود را خارج کند زیرا این کار به پاک سازی مجاری تنفسی کمک می کند؛
- اگر کودک به دنبال یک حمله سرفه استفراغ کرد، پس از آن کمی غذا و مایعات
به وی بدهید و او را مستقیم بنشانید تا به این ترتیب مواد ضروری و مایعات
به بدن وی برسد؛
- تا زمان بهبود کامل اجازه بازی های سنگین به کودک ندهید ؛ زیرا فعالیت زیاد مجدداً حملات سرفه را تحریک کرده و وی را خسته می کند؛
- کودک را از دود سیگار و هوای آلوده دور نگه دارید؛
- بدون تجویز پزشک به کودک داروی ضد سرفه ندهید؛
- در سیاه سرفه معمولاً در فواصل بین حملات سرفه، حال عمومی کودک خوب است.
اگر بعد از پایان حملات سرفه، کودک بدحال به نظر برسد و یا به دشواری تنفس
کند باید سریعاً با پزشک خود مشورت کنید زیرا ممکن است یک عفونت ثانویه مثل
پنومونی یا برونشیت وجود داشته باشد.
واکسن سیاه سرفه
دو نوع واکسن سیاه سرفه در دسترس است. واکسنهای ساخته شده از تمام جسم سلول
شامل تمامی محتویات باکتری سیاه سرفه که توسط عملیات شیمیایی کشته شده است
و واکسنهای غیر سلولی که اخیرا توسط برخی از کشورهای صنعتی ارائه شده است.
واکسن ساخته شده از تمامی سلول از نوع شدید بیماری جلوگیری می‌کند. اما از
ابتلا به عفونت کاملا پیشگیری نمی‌کند. واکسنهای غیر سلولی سیاه سرفه حاوی
آنتی ژنهای خالص شده ایمنی‌زای سیاه سرفه است که معمولا شامل شبه سم سیاه
سرفه و پروتئینهای غشای خارجی است.
اصول کلی درمان
1. آزمون‌های تشخیصی می‌توانند شامل بررسی‌های آزمایشگاهی خون ، کشت خلط و رادیوگرافی قفسه سینه باشند.
2. بستری شدن در بیمارستان با مراقبت‌های ویژه برای نوزادان به
شدت بیمار.( کودکان بزرگتر را معمولا می‌توان در منزل درمان کرد)
3. تا از بین رفتن تب ، شخص بیمار را جدا کنید. ملاقات کنندگان اجباری باید ماسک بزنند.
4. در طول یک حمله سرفه در یک کودک ، پایین تخت را بلند کنید.
صورت کودک را پایین بیاورید و سرش را به یک طرف بچرخانید تا به
تخلیه ریه‌ها کمک کنید. کودکان بزرگتر معمولا ترجیح می‌دهند در طول
حملات سرفه بنشینند و به جلو خم شوند.
5. از یک مرطوب‌کننده اولتراسونیک برای تسکین سرفه و کمک به
رقیق شدن ترشحات برونش و ریه استفاده کنید. هر روز مرطوب‌کننده را
تمیز کنید.
عوارض احتمالی
1. کودکان زیر یک سال در معرض عوارض شدید یا مرگ قرار دارند.
2. خون دماغ
3. جدا شدن شبکیه در اثر حملات شدید سرفه
4. تشنج و آنسفالیت
5. پنومونی
6. کند شدن یا توقف تنفس( آپنه)
7. عفونت گوش میانی
8. پارگی عروق خونی مغز
درمان
اصول کلی
آزمون های تشخیصی می توانند شامل بررسی های آزمایشگاهی خون ، کشت خلط و رادیوگرافی قفسه سینه باشند.
بستری شدن در بیمارستان با مراقبت های ویژه برای نوزادان به شدت بیمار. کودکان بزرگتر را معمولاً می توان در منزل درمان کرد.
تا از بین رفتن تب ، شخص بیمار را جدا کنید. ملاقات کنندگان اجباری باید ماسک بزنند.
در طول یک حمله سرفه در یک کودک ، پایین تخت را بلند کنید. صورت کودک را
پایین بیاورید و سرش را به یک طرف بچرخانید تا به تخلیه ریه ها کمک کنید.
کودکان بزرگتر معمولاً ترجیح می دهند در طول حملات سرفه بنشینند و به جلو
خم شوند.
از یک مرطوب کننده اولتراسونیک برای تسکین سرفه و کمک به رقیق شدن ترشحات
برونش و ریه استفاده کنید. هر روز مرطوب کننده را تمیز کنید.
داروها
1. از داروهای ضد سرفه مگر در صورت تجویز استفاده نکنید.
2. ممکن است توصیه شود در دوره نهفتگی اریترومایسین شروع گردد.
3. برای عوارضی چون عفونت گوش میانی یا پنومونی ممکن است آنتی‌بیوتیک ها تجویز گردند.
رژیم غذایی
کودک را به نوشیدن مایعات فراوان مثل آب میوه ، چای ، نوشیدنی‌های کربنات‌‌دار و سوپ رقیق تشویق کنید.
رژیم غذایی خاصی ندارد. وعده‌های غذایی کم و به تعداد زیاد ممکن است استفراغ را کاهش دهد.
منبع :۷سیب
